Pirolo(-segoundo)
Orthilia secunda
Ericaceae
Nom en français : Pyrole unilatérale.
Descripcioun :Aquelo pirolo dóu gènre Othilia trachis souto li pin e li faiard de mountagno, e proche di rousage. Fai de rizoumo ço que douno uno coulounìo. Li fueio, basalo, soun óuvalo e rèston dóu tèms de l'ivèr. Se destrìo dis àutri pirolo qu'a si flour, que tiron sus lou verd, en grapo tóuti dóu meme coustat. Coumpara emé li pirolo di gènre Pyrola e Monenes.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Orthilia
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiuéu
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pinedo
- Faio
- Terraire safrous
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Orthilia secunda (L.) House, 1821
(= Pyrola secunda L., 1753 )
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810